Konferencja

Rodzaj wydarzenia: Ogólnopolska konferencja naukowa

Data wydarzenia: 11 października 2022 roku

Miejsce: Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego

Organizator: Wydział Stosowanych Nauk Społecznych i Resocjalizacji Uniwersytetu Warszawskiego

Partnerzy: Instytut Gospodarstwa Społecznego Szkoły Głównej Handlowej, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych

Charakter wydarzenia

W 2022 roku przypada okrągła rocznica 100-lecia urodzin i 20-lecia śmierci Profesora Andrzeja Tymowskiego, znanego naukowca i działacza społecznego, osoby zasłużonej dla Polski. Celem konferencji jest przypomnienie dorobku naukowego Profesora i stworzenie przestrzeni dla dyskusji nad zagadnieniami i koncepcjami podejmowanymi przez prof. Andrzeja Tymowskiego, a także nad formatem zaangażowania eksperckiego przedstawicieli nauk społecznych w sprawy publiczne z uwzględnieniem aspektu etycznego i współczesnej wiedzy na temat programowania działań publicznych.

Program konferencji

Na konferencję złożą się: uroczyste otwarcie oraz trzy sesje poświęcone kolejno: (1) wartościom w polityce społecznej, (2) zaangażowaniu eksperckiemu naukowców w obszarze szeroko rozumianej polityki społecznej oraz (3) minimum socjalnemu.

Sesja (1) Wartości w polityce społecznej

Moderacja: dr hab. Aneta Gawkowska, UW i dr hab. Marek Rymsza, UW

Polityka społeczna jako ustrukturyzowane działania publiczne będące formą ingerencji w życie społeczne i grę rynkową wymaga społecznej legitymizacji, która obejmuje także aspekt aksjo-normatywny. Polityka społeczna jest de facto budowaniem i podtrzymywaniem ładu społecznego, urzeczywistnianiem określonych wartości. Państwo dobrobytu – najważniejszy „produkt” polityki społecznej ma być nie tyle kołem zamachowym rozwoju gospodarczego, ile rozwoju zrównoważonego, który zapewnia dobrostan ogółu obywateli, wzmacnia spójność społeczną, przeciwdziała nadmiernej eksploatacji zasobów itp.

Uwzględnienie etycznych aspektów czyni z programowania i wdrażania polityki społecznej rodzaj służby społecznej, w której jest miejsce dla zaangażowania ekspertów reprezentujących świat nauki. Tak rozumiał to zaangażowanie prof. Andrzej Tymowski. A jak ta służba wygląda dzisiaj? Jakie wartości urzeczywistnia współczesna polityka społeczna w różnych swoich obszarach i wymiarach?

Dyskutować będą: prof. dr hab. Julian Auleytner, UK, prof. dr hab. Jacek Kurczewski, UW, prof. dr hab. Adam Kurzynowski, SGH, prof. dr hab. Katarzyna Olbrycht, UŚ.

Wprowadzeniem do dyskusji panelowej będzie referat prof. dr hab. Józefiny Hrynkiewicz „Wartości, o których nie można zapomnieć” , wieloletniej współpracowniczki Profesora Andrzeja Tymowskiego i kontynuatorki jego prac analityczno-badawczych na Uniwersytecie Warszawskim.

Sesja (2) Rola ekspertów w kształtowaniu rzeczywistości społecznej

Moderacja – dr hab. Paweł Kubicki, prof. SGH

Prof. Andrzej Tymowski jako pierwszy w Polsce zwrócił uwagę na potrzebę prowadzenia polityki starości (termin zaczerpnięty z literatury francuskiej) opartej na wiedzy naukowej. Na tym tle pojawia się pytanie o rolę eksperta w programowaniu polityki publicznej: czy ma wskazywać rozwiązania idealne (do których należy dążyć), czy takie, które są możliwe do wdrożenia
w konkretnych warunkach (nawet jeśli byłyby „mniejszym złem” i doraźnie szły w innym kierunku niż rozwiązanie docelowego?) Pierwszy z referatów przywoła teksty Andrzeja Tymowskiego z obszaru gerontologii społecznej i odnosząc je do programowania działań publicznych współcześnie na przykładzie ubezpieczenia pielęgnacyjnego. Pozostałe dwa wystąpienia podejmą problematykę formatowania aktywności eksperckiej w innych obszarach działań publicznych.

1. „Andrzej Tymowski jako gerontolog” – prof. dr hab. Piotr Błędowski, SGH, dr Zofia Szweda-Lewandowska, SGH
2. „Zintegrowana platforma analityczna (ZPA) jako baza danych dla programowania polityki społecznej – doświadczenia ekspertów” – dr hab. Agnieszka Chłoń-Domińczak, prof. SGH
3. „Rola ekspertów w poszukiwaniu nowych rozwiązań na przykładzie centrów usług społecznych” – dr hab. Marek Rymsza, UW, dr hab. Arkadiusz Karwacki, prof. UMK

Sesja (3) Znaczenie i ewolucja funkcji kategorii minimum socjalnego

Moderacja: dr hab. Agnieszka Sowa-Kofta, prof. IPiSS

W centrum uwagi trzeciej części konferencji stanie historia zmian funkcji i poziomu minimum socjalnego.  Ta normatywna kategoria dobrobytu została skonstruowana w latach 70. XX w.
(w okresie PRL) na potrzeby planowania dochodów (i konsumpcji) ludności zabezpieczających godne życie na skromnym poziomie. Od czasu pierwszych szacunków i publikacji (Lucyna Deniszczuk, Andrzej Tymowski) jej funkcje ulegały zmianie. W postulatach ruchu Solidarności
z 1981 r. podnoszono znaczenie minimum socjalnego w kształtowaniu płacy minimalnej.
W okresie transformacji – wykorzystywano w praktyce pomocy społecznej oraz wsparcia dochodowego ludności przez inne podmioty życia publicznego, a obecnie – także jako inspiracja w definiowaniu minimalnego poziomu dochodów gwarantowanych.

Tło historyczne przedstawi prof. dr hab. Stanisława Golinowska, IPiSS mająca doświadczenia współpracy zarówno z pionierami szacowania i definiowania kategorii minimum socjalnego, jak
i kontynuatorami tych prac.

Drugie wystąpienie – dr Piotra Kurowskiego, IPiSS – dotyczyć będzie wyników badań nad wartościami minimum socjalnego oraz roli tego wskaźnika w ciągu ostatnich dwóch dekad (2000-2022) w porównaniu z rzeczywistymi wydatkami gospodarstw niezamożnych, zwłaszcza
w okresie pandemii.

Anna Szukiełojć-Bieńkuńska, IPiSS przedstawi praktyczne zastosowanie kategorii minimum socjalnego oraz minimum egzystencji do szacowania przez GUS sfery niedostatku oraz zasięgu ubóstwa w Polsce.